چالش فرونشست زمین| زلزله خاموش در کمین استان‌ها / گسل‌ها و ناپایداری خاک‌ شیرازی‌ها را تهدید می‌کند

گروه استان‌ها - مدیر مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات جنوب کشور به تشریح وضعیت کلانشهر شیراز به لحاظ وجود گسل و ناپایداری خاک پرداخت. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، موضوعی که هفته گذشته در نطق یکی از اعضای شورای شهر شیراز مبنی بر قرار گرفتن مناطقی از شمال غرب شیراز روی گسل مطرح شد، نگرانی‌هایی را به دنبال داشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

غلامعلی ترابی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر شیراز در سخنانی اعلام کرده بود که 250 هکتار از مناطق شیراز روی گسل قرار دارد و ساخت و ساز در این نقاط خبری به مراتب بدتر از سیل 98 را به همراه دارد. ترابی عمده این گسل را در نقاط شمال غربی شیراز اعلام و خواستار پیگیری برای ساخت و ساز در این نقاط شده بود. 

در همین راستا طهمورث یوسفی، مدیر مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات جنوب کشور در گفت‌وگو با تسنیم به تشریح وضعیت شیراز به لحاظ وجود گسل پرداخت و اظهار داشت: در اینکه شیراز توسط گسل‌ها احاطه‌ شده است، شکی نیست و این گسل‌ها در نقاط مختلف شهر وجود دارند. 

وی با اشاره به موقعیت برخی از این گسل‌ها گفت: ابتدا گسل سبزپوشان هست که در مناطق غربی واقع شده که توان لرزه‌زایی بالایی دارد، دیگری گسل ابریشمی است که توان لرزه‌زایی به مراتب کمتر است و پس از آن گسل مهارلو هست که نسبت به دو گسل دیگر ضعیف‌تر است. 

مدیر مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات جنوب کشور با بیان اینکه این گسل‌ها باعث تغییر ساختارهای زمین‌شناسی شدند و یک پهنه هستند نه فقط یک قسمت افزود: تقریبا می‌توان گفت این گسل‌ها تمام نقاط شیراز را تحت تاثیر خود قرار داده‌اند و در ساخت و سازها باید جانب احتیاط را رعایت کرد. 

یوسفی با بیان اینکه نمی‌توان به صورت دقیق اعلام کرد که گسل از کجا رد می‌شود یا اینکه چقدر است، بیان کرد: گسل یک خط نیست، یک نقطه نیست بلکه یک پهنه تحت تاثیر گسل قرار می‌گیرد و اگر بنا بر ممنوعیت باشد باید در قسمت بزرگی از شیراز این ممنوعیت ایجاد شود که البته درست نیست. 

وی با تاکید بر اینکه هر گسلی حریمی دارد که این حریم باید رعایت شود، عنوان کرد: برای هر گسل 200 تا 300 متر حریم در نظر می‌گیرند در این حریم نباید سازه‌های درجه یک و با تراکم بالای جمعیتی ساخته شود اما سازه‌هایی مانند بلوار می‌توان ساخت و مشکلی نیز ندارد اما نکته مهم در همه اینها انجام کار براساس نظرات کارشناسان است. 

مدیر مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات جنوب کشور با بیان اینکه نقاطی از شیراز گسل ندارد اما خاک ناپایداری دارد که به مراتب خطرناکتر از گسل است، تصریح کرد: بزرگترین زلزله تاریخی در شیراز 6.2 ریشتر در منطقه گویم بوده به این معنا که هر ساختمانی در هر نقطه‌ای باید در مقابل زلزله 6.2 ریشتری تاب‌آوری داشته باشد. 

یوسفی با بیان اینکه ملاک این است که هر جا بناست ساخت و سازی شود باید حریم‌ گسل‌ها رعایت و مطالعات انجام شود، بیان کرد: در ساخت و سازها مطالعات علمی و استفاده از نظرات کارشناسی حرف اول را می‌زند. 

خطری بدتر از سیل 98 در انتظار ‌شیرازی‌ها/ 250 هکتار از اراضی شمال‌غرب شیراز‌ در مسیر گسل ‌قرار داردگسل کشف‌رود عامل زلزله 5.2ریشتری قوچان/ مردم مراقب پس‌لرزه‌ها باشندنماینده مجلس:نباید گسل های قومی را فعال کنیم

وی با تکرار این موضوع که نقاط بدتر و ناایمن‌تری نیز غیر از گسل‌ها در شیراز وجود دارد، تصریح کرد: برخی از نقاط شیراز فرسایش شدید خاک وجود دارد که باید در هنگام ساخت و ساز زهکشی و مدیریت یکپارچه لحاظ شود قبل از اینکه تقسیم واحد و کار به پیمانکار سپرده شود. 

مدیر مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات جنوب کشور با بیان اینکه در ساخت و سازهای شهری فقط گسل و زلزله نیست که باید مورد توجه باشد، گفت: زمین‌شناسی منطقه و بستر رسوبات نیز مهم است امکان دارد که جایی روی سنگ ساخت و ساز شود اما سنگ امکان حرکت و رانش داشته باشد مانند اتفاقی که در منصورآباد رخ داد. 

یوسفی با بیان اینکه در ساخت و سازها باید به اتصال زمین‌شناسی و ساخت و سازها توجه شود، افزود: به صورت مثال در منطقه دراک نوع خاک مهم است که باید مدیریت یکپارچه وجود داشته باشد و سازه‌ها براساس بستر خاک طراحی شود.

وی با تاکید بر اینکه پایداری بستر خاک مهمتر از زلزله است، عنوان کرد: از گسل نمی‌توان فرار کرد، گسل جزئی از ذات زمین است، ما توان مقابله با پدیده‌های زمین‌شناسی را نداریم اما می‌توانیم خود را با گسل و دیگر پدیده‌ها سازگار کنیم. 

مدیر مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات جنوب کشور تاکید کرد: راه درست این است که ساخت و سازها در شیراز با مطالعات علمی و سازگاری با سازه‌های زمین‌شناسی باشد. 

انتهای پیام/424/a

منبع: تسنیم

کلیدواژه: ساخت و سازها گسل ها جنوب کشور سازه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۴۸۲۴۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سیاره مشتری ممکن است عامل وجود ماه زمین باشد

در اوایل شکل‌گیری منظومه شمسی، زمانی بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون سال پس از تولد خورشید، ظاهرا رویدادی موسوم به ناپایداری سیاره‌های بزرگ به هرج و مرج در میان سیاره‌ها منجر و موجب شد تا غول‌های گازی جابه‌جا و در مدارهای فعلی خود ساکن شدند.

به گزارش زومیت، دانشمندان معتقدند سیاره‌های مهاجر به‌ویژه سیاره مشتری احتمالا با از بین بردن ثبات مداری پیش‌سیاره‌ای در ابعاد مریخ موسوم به تیا، زمینه‌ساز شکل‌گیری ماه شده‌اند. این ناپایداری عامل برخورد تیا با زمین بوده است. در نتیجه‌ی این برخورد قطعاتی از زمین به داخل فضا پرتاب شدند و به مرور ماه را تشکیل دادند.

به لطف پژوهش‌های مرتبط با ترکیب و موقعیت انواع مختلف سیارک‌ها و دنباله‌دارها، دانشمندان می‌دانند که رویداد فاجعه‌بار یادشده در اوایل تاریخ منظومه شمسی رخ داده است. با این‌حال هنوز معماهای زیادی درباره‌ی این دوره وجود دارد.

بر اساس نظریه ناپایداری سیاره بزرگ، سیاره‌های غول‌پیکر مثل مشتری در اوایل حیات منظومه شمسی جابه‌جا شدند.

برای مثال دانشمندان می‌دانند اجرام امروزی منظومه‌ی شمسی به‌ویژه زمین، از دیسک گاز و غبار اطراف خورشید شکل گرفته‌اند. با این‌حال، برخی از این مواد مثل سیارک‌ها و دنباله‌دارها از مواد داخل دیسک تشکیل نشده‌‌‌اند. در عوض شکل‌گیری این اجرام در فاصله‌ی نزدیک به خورشید قابل درک‌تر است. اگر مشتری و دیگر سیاره‌های غول‌پیکر از محل شکل‌گیری خود مهاجرت کرده باشند، احتمالا سیارک‌ها و دنباله‌دارها هم قادر به این کار بوده‌اند.

در منظومه‌ی شمسی جوان، چهار سیاره غول گازی یعنی مشتری، زحل، اورانوس و نپتون در فاصله‌ی نزدیکی نسبت به یکدیگر قرار داشتند. به‌مرورزمان، برهم‌کنش‌های گرانشی با خرده‌سیاره‌های آن‌سوی نپتون باعث شد زحل، اورانوس و نپتون به سمت بیرون مهاجرت کنند، در حالی که مشتری به سمت داخل حرکت کرد و به‌این‌ترتیب به ناپایداری اجرام بخش داخلی منظومه‌ی شمسی منجر شد. به گفته‌ی کریسا اودلیدو، دانشمند سیاره‌ای دانشگاه لستر:

فرضیه‌ی ناپایداری مداری امروزه به خوبی در جامعه‌ی سیاره‌ای پذیرفته شده است، با این‌حال زمان رخ دادن این ناپایداری هنوز موضوع بحث است.

دانشمندان نظریه‌ی ناپایداری را «مدل نیس» می‌نامند. نام این مدل برگرفته از نام شهر میزبان رصدخانه‌ی کوت دازور در فرانسه است که برای اولین بار این فرضیه در آنجا مطرح شد. در ابتدا دانشمندان تصور می‌کردند این ناپایداری بین ۵۰۰ میلیون تا ۸۰۰ میلیون سال پس از تولد خورشید رخ داد. در صورتی که این فرضیه حقیقت داشته باشد، همزمان با رویدادی موسوم به بمباران سنگین پسین است که طی آن سیاره‌های داخلی منظومه‌ی شمسی هدف بمباران دنباله‌دارهایی بودند که به لطف مهاجرت غول‌های گازی از مدار خود منحرف شده بودند.

با این‌حال شواهدی خلاف بمباران سنگین پسین وجود دارند و به باور دانشمندان ناپایداری حداکثر ۱۰۰ میلیون سال پس از شکل‌گیری منظومه شمسی رخ داد؛ یعنی زمانی که مشتری می‌توانست سیارک‌های تروجانش را در نقاط لاگرانژی L4 و L5 خود تصاحب کند. کوین والش از مؤسسه‌ی پژوهشی بولدر کلرادو می‌گوید:

به نظر می‌رسد این توافق وجود دارد که ناپایداری مشابه مدل نیس کمتر از ۱۰۰ میلیون سال پس از شکل‌گیری منظومه‌ی شمسی رخ داده است، اما نظریه‌های متفاوتی در حال ظهور هستند. بر اساس یک نظریه، ناپایداری ممکن است به‌سرعت و تنها در فاصله‌ی چهار میلیون سال از شکل‌گیری منظومه شمسی رخ داده باشد. گروهی دیگر بر این باورند که دیرتر و حدود ۶۰ میلیون سال بعد رخ داده است. آودلیدو به کمک والش و دیگر دانشمندان سیاره‌ای به دنبال پاسخ این معما هستند.

پژوهشگرها بر نوعی شهاب‌سنگ به نام EL کندریت انستاتیت تمرکز کردند که دارای فراوانی اندک آهن است و از نظر ترکیب و نسبت ایزوتوپی شباهت زیادی به مواد تشکیل‌دهنده‌ی زمین دارد. آن‌ها با بررسی این شهاب‌سنگ می‌توانند بگویند زمین و کندریت‌های EL احتمالا از بخش یکسانی از دیسک شکل‌گیری ستاره‌ای سرچشمه گرفته‌اند.

با این‌حال بدنه‌ی میزبان کندریت EL دیگر نزدیک به زمین نیست. در واقع بر اساس رصدهای نجومی تلسکوپ‌های زمینی، این شهاب‌سنگ‌ها به خانواده‌ی سیارک‌های آتور تعلق دارند که در فاصله‌ی بسیار دوردست در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری قرار دارد. خانواده‌ی آتور و کندریت‌های EL زمانی بخشی از یک سیارک بزرگ بودند که در برخورد نزدیک به سه میلیارد سال پیش قطعه قطعه شدند. این رویداد ربطی به ناپایداری بزرگ ندارد.

با این حال قطعا قرار گرفتن جد خانواده‌ی آتور در کمربند سیارکی، دلیل داشته است. به باور دانشمندان این عامل همان آشوبی است که به سرگردانی مشتری انجامید؛ بنابراین کندریت‌های EL زمان‌سنج‌های خوبی برای این رویداد به شمار می‌روند، زیرا سابقه‌ی شفافی از اتفاقات را در خود دارند.

در اوایل حیات منظومه شمسی، جرمی موسوم به تیا با زمین برخورد کرد.

پژوهشگرها با استفاده از شبیه‌سازی‌های متغیر، سناریوهای متعددی را برای مهاجرت سیاره‌ی مشتری مدلسازی کردند. آن‌ها در نهایت به این نتیجه رسیدند که سیاره‌ی مشتری حدود ۶۰ میلیون سال پس از تولد منظومه شمسی باعث قرار گرفتن جرم میزبان آتور در کمربند سیارکی شد. حالا دانشمندان می‌توانند بگویند ناپایداری بزرگ بین ۶۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیون سال رخ داده است. بر اساس توضیحات والش:

آدولیدو متوجه شد مدل نیس که بر اساس آن مدار سیاره‌های غول‌پیکری در بازه‌ای ۱۰ تا ۲۰ میلیون ساله در هم می‌ریزند، بهترین و شاید تنها زمان ارسال سیارک‌ها به منطقه‌ی خانواده‌ی سیارکی آتور بوده است.

از سویی، برخورد بین زمین و تیا که به شکل‌گیری ماه انجامید در همین زمان رخ داده است. به گفته‌ی آودلیدو:

می‌دانیم برخورد بزرگی بین پیش‌سیاره زمین و تیا رخ داده است که دارای ترکیب بسیار مشابه بوده‌اند. تخمین‌های سنی موجود، حاصل نمونه‌های دریافتی از ماه هستند. درحالی‌که دیگر همکاران نشان می‌دهند این برخورد نتیجه‌ی ناپایداری سیاره‌های بزرگ بوده است.

البته راهی برای اثبات دقیق ادعای فوق وجود ندارد زیرا وقتی بحث ۴٫۵ میلیارد سال پیش به میان می‌آید، اثبات یک نظریه کار دشواری خواهد بود. با این‌حال پژوهشگرها بر این مسئله توافق دارند که برخورد تشکیل دهنده‌ی ماه زمین همزمان با ناپایداری سیاره‌ غول‌پیکر رخ داده است. به نوشته آودلیدو:

پژوهش ما این رویدادها را در یک بازه‌ی زمانی منسجم قرار می‌دهد. با اینکه رسیدن به اثباتی جامع برای تأثیر مشتری بر شکل‌گیری ماه زمین ممکن نیست، شواهد کاملا بیانگر هستند.

بنابراین دفعه‌ی بعد که به چهره‌ی نقره‌ای ماه در آسمان شب نگاه می‌کنید، بدانید که ماه زمین میراث شرایط آغازین منظومه شمسی است؛ یعنی زمانی که پای مشتری در میان بود.

یافته‌های پژوهش ۱۶ آوریل در مجله‌ی ساینس منتشر شد.

کانال عصر ایران در تلگرام